Dommeltocht Cor, Ton, Gerard. Deel 2 van Den Bosch naar Valkenswaard.
 |
| Samen op weg / vol goede moed! |
Het traject Den Bosch naar Son en Breugel liepen we op 21 en 22 juni (2025). Dit als vervolg op deel 1 van Valkenswaard (de Malpie) naar Wijchmaal (B) gedurende juli 2024. Ook te lezen op deze blogsite.
De Dommel was zo' n 1000-1500 jaar geleden veel breder en dieper; mogelijkerwijs werd zij bevaren door de Romeinen, alhoewel daar nog geen archeologisch bewijs voor is gevonden. De eerste melding van de rivier wordt in geschrift gedaan door Bisschop Willibrord in 725 na C. met de naam ' Duthmala'. Volgens A.I. is deze naam opgebouwd uit twee Oudnederlandse delen: ' duth' of ' dom' (mogelijk van dodde of riet) en ' mala' (dal of laagte). Hmm, makes sense to me!
Eerst nog wat uitzonderlijke info: tussen Eindhoven, en Son en Breugel kruist de Dommel het Wilhelminakanaal. De Dommel stroomt hier onder het hoger gelegen kanaal door, net zoals de rivier dat eerder al in Neerpelt doet onder het Maas-Scheldekanaal.
 |
| Door OpenStreetMap van de Dommel rivier |
Over een lengte van iets meer dan 120km stroomt deze regenrivier vanaf de bron in een weiland in Wijchmaal (gemeente Peer, België) via Pelt, Valkenswaard, Eindhoven, Boxtel en Vught naar Den Bosch. Hoogteniveau bij de bron is 77 meter; bij de monding in de Dieze slechts 4 meter boven NAP. Het verhang is berekend op 0,61meter per kilometer; en het debiet gemiddeld over het jaar komt op 14 kubieke meter per seconde. Een rustig voortkabbelende rivier dus.
 |
| In de bossen rond Vught |
De dag begon prachtig aldaar waar de Dommel in de Dieze stroomt die uiteindelijk weer uitkomt in de Maas. Den Bosch of de officiële benaming s'- Hertogenbosch heeft een mooie historische kern met veel patriciershuizen en uiteraard de Sint Janskathedraal. De binnenstad ligt direct aan de Dieze en Dommel. We begonnen te wandelen; ook weer langs het nu officiële wandelpad en kwamen zeer snel aan de rand van stad waar 'onze rivier' een slinger vormt zuidwaarts.
 |
| Prachtig weer onderweg: let the sunshine in! |
Op een kilometer afstand van de stad kan iedere wandelaar zien vanaf het pontje dat met een draaiwiel werkt om aan de overkant te komen, dat de Dommel deel uitmaakt van de historische waterwerken die de stad beschermd hebben ten tijde van de 80 jarige oorlog (1568-1648). De Spanjaarden werden verdreven maar roofden de stad leeg en met name stalen de schilderijen van Hiëronymus Bosch waarvan er velen nu in het Prado museum hangen in Madrid. Het kan ook zomaar zijn dat Hiëronymus ze gewoon verpatst heeft aan de Spanjolen. Voor zover ik weet heeft Nederland nooit een aanvraag gedaan om deze potentiële roofkunst terug te krijgen. In ieder geval eren de Spanjaarden Hiëronymus als hun ' El Bosque' .
 |
| In het bos tussen Vught en Sint Michielsgestel |
Het Dommel wandelpad gaat dan richting Vught door de bossen; dus veel schaduw; verder naar St. Michielsgestel waar het Doveninstituut al meer dan 150 jaar een markant punt is. Cor heeft er eens gesolliciteerd voor de functie chef medische dienst; edoch werd uiteindelijk afgewezen omdat hij niet katholiek genoeg was. Nadat Gerard en ik een smakelijke nieuwe haring verorberd hadden in het stadje verder door de bossen naar het prachtige kasteel Nieuw Herlaer dat dateert uit 1381 maar dat in de Franse tijd (na Napoleon) werd uitgebouwd tot klooster en gesticht. Conference centre nu..... zoals zoveel kastelen en burchten die niet meer te onderhouden zijn vanwege de poen die ze kosten.
 |
| Kijk naar de wieken met de kleuren van de NL vlag |
We passeerden ook een wonderschone korenmolen ' De Genenberg' die nu bewoond wordt en er fraai bijstaat (sinds 2024 te koop/zal wel een paar knaken moeten kosten). Een prachtig wandelpad langs de Dommel gaat via het dorp Olland tot aan Boxtel waar we de eerste kanovaarders zagen. De Dommel kan bevaren worden met kano's en bootjes vanaf Pelt tot Den Bosch en geeft het ultieme gevoel van vrijheid: met de kano, tent en rugzak met proviand / wie doet je wat? Ten zuiden van Boxtel ligt de wijk 'de Lange Loop': paradijselijk gebied direct aan de rivier met rust, rust, rust. Allemaal vrijstaande huizen aan het water. Dat dat nog bestaat in Nederland! Dan zijn we in het gehucht Kasteren waar we het 'Duits lijntje' kruisen. Meer dan 100 jaar geleden kwam hier dagelijks de trein van Vlissingen naar Berlijn voorbij; onvoorstelbaar toch? Maar waar! Waarom Vlissingen....? Omdat daar de ferry uit Dover aankwam.
 |
| Fraaie traditionele Brabantse langgevel boerderij in Kasteren |
Bij Kasteren staat ook nog de Antoniuskapel met een echte relikwi van deze heiligman. Al schrijvende merk ik goed dat er veel historie in Brabant zit. Op z'n Cruijffiaans: ' je ziet het pas als je ernaar kijkt' . Cor, Gerard en ik zijn nu op weg naar St-Oedenrode (in de volksmond 'Rooi' genoemd) en worden vergezeld door dames van het wandelgroepje 'Altijd Dorst' , te weten Maria, Anja en Odi in volgorde van senioriteit. All the way naar Son en Breugel.
 |
| De respectabele dames van wandelgroep ' Altijd Dorst' |
Dit wandelweekend toch 33 kms in de benen.
Son en Breugel naar Valkenswaard 20 en 21 september (2025) / via de agglomeratie Eindhoven.
 |
| Wilde hopbellen bij Nuenen / zonder hop geen bier! |
Een laat zomerweekend met goed weer; zelfs korte broeken weer.
 |
| Knotwilgen in het groen bij Nederwetten |
Praktisch alles nog groen en wat erg opvalt is dat de geïndustrialiseerde regio Eindhoven met Philips, DAF, ASML, Brainport en een uitdijende bevolking van meer dan 250,000 inwoners in 2025 toch veel recreatie plekken heeft weten te behouden. Onder meer de Genneper Parken, de visvijvers langs de Dommel tot aan Waalre, de Klotputten, het gebied rond Nuenen en Opwetten met de recent gecreëerde Vincent van Gogh route, die langzaam overgaat in Eindhoven; en het mooie fietsdeel bij de Technische Universiteit. Jaaaa, en nu is er de Wielewaal; landgoed van de Philips dynastie, aangekocht door de gemeente en recentelijk geopend voor het publiek. Gaan we zien chers amis. Wandelend door het Villapark en Den Elzent waan je je niet in de 5e grootste stad van NL. De Dommel stroomt hier door hartje Eindhoven bij het uitgaanscentrum Stratumseind, de Effenaar, langs het Van Abbe museum en de 'getolereerde soft drug smoking zones' op de weiden aan de Dommel.
 |
| Alle eendjes zwemmen in het water van de Dommel in de villawijk Den Elzent |
Tja we zagen nog wat van die gebouwen waar meer dan 125 jaar geleden de textielindustrie met illustere namen als 'Schellens', 'van den Briel en Verster' en 'Baekers en Raymakers' hun katoen en linnen producten konden fabriceren met lage lonen en voldoende arbeidskrachten komende van het verpauperde Brabantse platteland. Enfin, zo ging dat in Europa....van de regio Eindhoven tot aan het Ruhrgebied in Duitsland, en de Borinage in Belgie: goedkope arbeid plenty aanwezig zonder sociale back up van de regeringen. Wat hebben we het nu toch goed hier; zelfs zij die niet in het zweet hunner aanschijns willen werken, komen er toch wel in NL.
Even een afslag naar Dufaystraat 6 in de wijk 'Bennekel'. Het geboortehuis van Frans van Hout die er dit keer niet bij is maar wel zo'n 50 jaar geleden. Foto getrokken en de volgende dag verder. We wandelen van Eindhoven naar Waalre; dan verder naar de Volmolen voor een bakkie leut. En vervolgens naar Dommelen. Voor en achter de Volmolen ligt een uitgestrekt gebied met weilanden, broekbossen, een lang knuppelpad en we komen ook nog de Keersop beek tegen. In de winter gegarandeerd natte een koude voeten! Prachtige bloemen en planten nu hier langs de Dommel; tot op kniehoogte. Uiteindelijk dan aankomend in Dommelen bij de brug ....zo'n beetje het eind van deze 'einmalige' tocht. Vanaf deze brug naar 'Geenhoven', woonstede van Cor en Anja, is het nog maar een half uur gaans. Het zit er weer op.
Veel gepraat over koetjes en kalfjes, over de politiek in NL en B, over Europa, de oorlog tussen Rusland en de Ukraine, de Joden en de Palestijnen, over de Koreas en China/Taiwan. En ondertussen veel boterhammen met worst en kaas gegeten en rustig gewandeld. We hebben uiteraard op onze senior leeftijd allemaal wat klachten en slikken pillen. Desalniettemin denk ik en hoop verwachtingsvol dat we nog zo' n vijf jaar vooruit kunnen plannen en lopen. Dit weekend ook weer 30 kms gemarcheerd. De vriendschap staat als een huis. What's next?
 |
| 1977 Dufaystraat 6, de Bennekel: Frans, Ton, Cor |
