Ton van Zutphen wandelend van Leende naar Overijse (B) via Overpelt, Diest en Leuven (eind maart-begin april 2023) / 4 dagen. Met plukjes geschiedenis!

Vriend Gerard van der Meeren woont alweer zo'n 10 jaar bij zijn geliefde/amant Annie in wat vroeger het druivendorp Overijse heette. Nu is het een D.D. (duur dorp) geworden voor rijke Belgen en met heel veel buitenlanders waarvan velen belastingvrije salarissen innen en bij de EU, NAVO en ambassades in Brussel werken. Het zij zo en deze status zal wel voortduren de komende 10 jaar. 

 Grensovergang Achelse Kluis; hier grenzen Heeze-Leende en Hamont-Achel aan elkaar

Ik heb altijd de wandeling willen maken van Leende,  waar ik nu al zo'n dikke 5 jaar woon, naar Overijse dat streng vlaamstalig is en op 1 kilometer ligt van de taalgrens in Belgie, zo'n 15 kms. ten Zuiden van Brussel.

Sind ik terugben uit Mexico/Guatemala begin februari is het weer in NL echt naatje pet geweest. Grijs en grauw met veel regen. Uiteindelijk dacht ik 'beter wandelen met slecht weer dan achter de boeken zitten in mijn comfortabele doorzonwoning'. 

Mijn voorbereiding spitste zich vooral toe op waar te overnachten tijdens deze trip. Gelukkig ben ik lid van 'Vrienden op de Fiets', een kollektief van enthousiaste fietsers en wandelaars dat een overnachting met ontbijt aanbiedt voor 25 eurotjes. Een aanrader! Zie ook www.vriendenopdefiets.nl . Honderden adressen, ook in Belgie, dus ik vond er twee in Diest en Leuven waar ik kon slapen, en op het laatste moment ook een B&B in Overpelt-Zuid voor de eerste nacht.

Weersvoorspelling dag 1,2 en 3 was regelmatig regen, voortdurende bewolking, max. 8 graden en winderig. Ja, dat heb ik geweten...edoch minder gevoeld.Inderdaad 3 dagen met veel regen en wind. Beetje fris ook vooral in de ochtend tot zo'n 12 uur. Wel had ik mijn hoge 'Lowa Camino GTX' (goretex) schoeisel aan, lange waterafstotende broek, merk 'Kolping', en mijn waterdichte 'Patagonia  H2NO' runners jack. En last but not least mijn 'RedFace' poncho. En al deze kleding dagelijks gebruikt!

Dus uiteindelijk heb ik veel regen gezien maar nat geworden nee. Zo'n 100 mm. is er toch wel gevallen tijdens mijn trektocht.

Goed gemutst (met pet op!) vertrok ik van Orchideestraat 3 richting Leenderstrijp en stak de Heerstraat over om door het Leenderbos naar de Achelse Kluis te banjeren (in de regen).

De Heerstraat moet in het verleden toch de verbinding zijn geweest tussen het Leenderbos (vanuit Eindhoven en Tilburg) en het boerengehucht Leenderstrijp (richting Weert); ik denk zo rond 1400, en 'heer' refereert aan het Duitse woord 'Heer' dat leger betekent. Sommige van deze Heerbanen (Heirbanen) in Europa gaan terug tot de Romeinse tijd (zoals die van Maastricht naar Nijmegen/Arnhem) of werden aangelegd door de legers (met veel Duitse huurlingen) en dorpelingen tijdens de periode vanaf rond 1500 t/m 1675 toen Prins Willem van Oranje-Nassau = Willem de Zwijger en de 'zijnen' oorlog voerden tegen de Spanjolen en in latere instantie ook tegen iedereen die katholiek was. 

Tja en dan zijn er in Belgie de mooie namen van 'steenweg en chaussee' die in eerste instantie aangelegd werden tussen de grote steden om na 1850 het vervoer per koets en auto te versnellen. Als je 100 jaar geleden bijv. aan de Torhoutse steenweg woonde in Oostende (zoals mijn oud-achter tante Liza) dan behoorde je tot de upper ten, tot de natnekken of speknekken. Allemaal grote huizen, maisons de maitres met veel art deco, en met een ruime koer voor koets en paard / fin de siecle grondstukken tijdens het welvarende bewind van Koning Leopold II. Belgie staat vol van deze prachtige huizen hoewel de meesten nu te dicht bij de weg staan en de bewoners veel last hebben van het gemotoriseerd verkeer.

Over huizen gesproken...in Nederland zijn ze klein, op percelen van tegenwoordig max. 220 vierkante meter, maar ja wat wil je met 18 miljoen inwoners / en we gaan op naar de 20 miljoen in de komende 10-15 jaar! Maar over het algemeen zijn de designs redelijk presentabel. Dan in Bels, het is ofwel schoonheid op het eerste gezich met klassieke torentjes, bogen en verandas, ofwel afschuwelijke recente bouwbaksels van veel zwart en grijs en i.p.v. een groene tuin gravel en kiezel hetgeen men nu onderhoudsarm noemt. Vaak kun je niet binnenkijken bij de Belgen, ook al omdat de vensters klein zijn. Moet toch allemaal donker zijn van binnen denk ik zo. Dit soort huizen geeft een signaal af van 'laat me met rust / alleen; keep out!' En dan amai...veel kunstgras niet te geloven.  Ja, de Belgen en 'Hollanders' zoals wij door onze zuiderburen steevast benoemd worden zijn toch anders.

Er ligt nogal wat historie in Brabant en hiermede bedoel ik de Regio Brabant die 500 jaar geleden liep van grofweg Nijmegen/Den Bosch naar Antwerpen en kust tot Duinkerken, dan via Bergen (Mons) en Tongeren (grenzend aan het Prinsdom Luik) naar Maastricht. Een gebied bijna zo groot als het huidige Nederland. Een belangrijk deel van de 80 jarige oorlog vond plaats in Brabant (1568-1648) en aan het eind van deze oorlog was Brabant waar ik geboren ben zo verarmd door het brandschatten en plunderen van de doortrekkkende (deels Duitse huurlingen) legers dat er inderdaad gesproken kan worden van miserabele aardappeleters, zo typisch geportretteerd in 1885 door Vincent van Gogh in Nuenen. Tussentijds was ook Napoleon verscheidene keren keren door Brabant geraasd. Enfin rond 1825 was Brabant zo arm als Job maar wel met veel grote katholieke families waardoor Philips Gloeilampenfabrieken rond 1910 aan duizenden arbeiders emplooi kon geven. Mannen en vrouwen zat in Brabant! Op een gegeven moment in 1930 werkte mijn vader en mijn moeder beiden bij Philips in Strijp.

Leende zelf is een historisch dorp, het eerst benoemd in een document in het jaar 1225 en hoewel klein heeft het alles (gehad) behalve een kasteel. Het Leenderbos en de heide (nu de 'Groote Heide') loopt van Stratum-Eindhoven tot aan Bocholt in Belgie. Enkel de Veluwe heeft een groter oppervlak. 200 Jaar geleden was het een lange dagreis te voet door deze bossen en heide van Eindhoven naar Weert en van Eindhoven naar Achel-Hamont.  Zie ook: Jean Coenen, LEENDE, Geschiedenis van een dorp met een ondernemende bevolking uit 1997.

Als je nu het Leenderbos uitkomt en de grens oversteekt richting Achel zie je direkt de 'Dooden Draad' en het oude Benediktijner klooster 'Achelse Kluis'waar vroeger een heel goede Trappist werd gebrouwen. De 'Dooden Draad' liep langs de grens tussen NL en Belgie tijdens Wereldoorlog 1. Deze afrastering was geelectrificeerd en 'doodelijk', en moest ervoor zorgen dat er geen Belgen vluchtten naar het neutrale NL.  In Hamont-Achel zijn ook de 'Teuten' bekend: rondreizende handelaren (velen van Joodse afkom) die sinds 1500 hun ambachtelijke producten (textiel, koper) verkochten tot in Duitsland (Teutone = Teuten?) toe. Er staan nog een 20-tal prachtige herenhuizen waar deze Teuten-families resideerden. 

En dan loop ik over de Kluizerdijk naar de 'Witteberg' langs het jagerspad in Achel-West naar Neerpelt; langs de oude verdwenen spoorlijn Neerpelt-Valkenswaard. Hier werd op 9 juni 1944 een trein opgeblazen door het Belgische verzet, het 'Geheime Leger'. Dat moet een klap geweest zijn: de trein vervoerde brokstukken van neergeschoten geallieerde vliegtuigen die de Duitsers bij elkaar gesprokkeld hadden en die naar die Heimat getransporteerd werden om weer gerecycled te worden voor de oorlogvoering. Op 6 juni 1944 was D-Day (invasie op de Normandische stranden in Frankrijk), en op 6 September al was Leopoldsburg bevrijd; en Eindhoven op 18 September. With hindsight...dat is destijds toch allemaal rap gegaan. Brabant werd al in September 1944 bevrijd....maar Generaal Montgomery kon Arnhem niet veroveren en de beruchte hongerwinter in NL was het gevolg. Het was 'a bridge too far' dwz de brug bij Arnhem over de Rijn. Op school leerden we dat de mensen bloembollen aten van de honger...ja, haha die hadden ze in Holland boven de rivieren genoeg. Jakkes!! Getverderrie!!

Dag 1 dus van Leende naar Overpelt-Zuid en overnachten in B&B 't Gehucht aan het eind van de langgerekte Hoevenstraat / begin Kortestaart. Prima logies met rijkelijk ontbijt. Ik was kapot moe zeggen de Limburgers...24 kms met mijn heavy boots en slecht weder. Ik at de rest van mijn packed lunch op, nam een douche en zocht mijn kooi op.  Day over at 5pm. 

Dag 2 van Overpelt naar Diest: 29 kms.

Ik was al voor 8 uur op weg...met continue regen, wandelend door de langgerekte lintdorpen Eksel en Hechtel. Ik dacht 'hopelijk gaat het seffens niet gieten als ik op de 5 kms. lange Kamperweg loop'. Deze weg, dwars door de Militaire Domeinen aangelegd door Koning Leopold 1 na de Napoleontische tijd wordt druk bereden door zwaar verkeer. Pfff, veel herrie en opspattend water. Maar rond half elf zat ik in het cafe voor de rotonde links aan een koffie waar ik een grote toef slagroom bij kreeg en een mini vlaaitje @ 2,40 eurotjes. En een een fijne bediening door een charmante Belgische blondine. Aan de tafel naast mij werd ook koffie gedronken en toen kwam ineens Sjors binnen. Zonder iets te zeggen werd er een Duvel bokaal neergezet en nadat monsieur Sjors zijn regenjas aan de kapstop had gehangen stond het Duvel dikbuikje al voor zijn neus. Een beetje vroeg voor een pot sop van 8,5 % naar mijn smaak maar niet naar de smaak van Sjors dus! En wellicht een dagelijks ritueel. In NL zie je dit toch niet. Leuk centrum dat van Leopoldsburg. Deze garnizoensstad heeft zo ongeveer de helft van alle Belgische soldaten zien gaan en komen. Vandaar de vele staminees peis ik. Bij het station staat een Amerikaanse Sherman tank met Firefly kanon in vol ornaat ter herinnering aan het begin van 'Operation Market Garden'. 

Doorlopen Ton, het weer bleef slecht in Heppen, en in Ham. In dit mijnwerkersdorp kwam ik langs een monument ter ere van de Brancadiers, een katholieke organsatie van ex-mijnwerkers en weduwen van mijnwerkers die zich ten dienste stellen van zieken, gehandicapten en bejaarden. In Belgie werd de laatste kolenmijn gesloten in 1994. In NL werd de allerlaatste steenkool uit de Oranje Nassaumijn in Heerlen in 1974 naar boven gehaald. Zwaar en ondankbaar werk; 'Glueckauf' was de mijnwerkersgroet, want je wist maar nooit of je ook weer boven kwam! Wel goedbetaald. Emile Zola heeft in zijn boek 'De Mijn' de uitzichtloze misere van de mijnwerkers aan de kaak gesteld in Noord Frankrijk aan het eind van de 19e eeuw. Das war einmal......

Monument Mijnwerkerslamp in Ham

Dan verder via de de Fazantenweg aan een mooie bosrand naar het Albertkanaal en richting Tessenderlo over het pas aangelegde snelfietspad. Mooi mooi, een snelfietspad van Leopoldsburg naar Diest stond er op het plakkaat...en dan na 5 kms. verdwijnt het pad ineens. Mijn google gaf aan dat ik eerst naar Hulst moest en dan via de Hofstraat weer richting Diest......had ik het maar niet gedaan. Er kwam geen eind aan deze omweg. Plus ik begon moe te worden. Dan maar liften...en de eerste auto stopte: 2 Roemenen in een dikke Audi break, die in Brussel een auto gingen ophalen....ze zetten me af aan het treinstattion in Diest. Toch nog bijna 30 kms. gelopen als ik de kms. erbij tel in Diest waar ik door de regen en door het mooie centrum kuierde. Een frietje met tartaar bij Gerry Frituurkot en een rustpauze in cafe 'De Kaai' alvorens om 7 uur mijn logies op te zoeken. 'Vrienden op de Fiets' fam. Cieters hadden een prima plek voor mij; uitstekend geslapen, gedouchet en ontbeten. Oprechte dank!! 

Ja en in Diest in de prachtige St. Sulpitiuskerk is ook begraven de oudste zoon van Willem de Zwijger die 25 jaar gegijzeld werd in Spanje door Karel V en en zijn opvolger Philips II. Deze zoon, Philips Willem van Oranje stierf in 1618 in Brussel als overtuigd katholiek en als buitenbeentje omdat toendertijd alle 'Oranjes' alreeds het protestantisme volmondig en officieel uitdroegen. Overigens had Willem de Zwijger een eerste bastaardzoon verwekt in 1559 (hij was toen 26 jaar jong). Deze Justinus werd een belangrijk diplomaat en krijgsheer voor protestants Holland. Een berekenend en procesmatig opererend persoon/bevelhebber Willem de Zwijger was. Ook een notoire schuinsmarcheerder en 'coureur de jupons'.  4 Keer getrouwd niet uit liefde maar uit berekening / enfin in die tijd was dat normaal. Alles mooi opgetekend door de historicus Rene van Stipriaan in diens boek: 'De Zwijger, het leven van Willem van Oranje'.

Dag 3 van Diest naar Leuven : 29 kms.

Mijn gastheer Cieters kreeg gelijk: het weer verslechterde en ik kreeg meer en meer regen op mijn pet. Ik liep langs de Demer naar Zichem op een zwart pad dat slijk was geworden en de natuur om me heen asgrauw; geen vogel te horen of te zien. Het water van de Demer rivier had zelfs een antraciet kleur, zo donker allemaal. Was dit het begin van de lente? Uit niets, rien du tout, kon ik het opmaken. Ik sjokte stevig door, zorgvuldig de diepe waterplassen mijdend. In Zichem door het dorp naar Scherpenheuvel alwaar ik het geluk had in de fraaie koepelvormige basiliek van O.L.Vrouw de mis te mogen bijwonen om 10 uur. Pelgrimsplaats! Ook ter zegening van de coureurs en hun fietsen door de pastoor. Buiten stond al een groep renners van zo'n 25 mannen/vrouwen te wachten. Allemaal zeikenat en onder de moddder!

Basiliek O.L. Vrouw te Scherpenheuvel

Doorlopen in de regen naar Bekkevoort zo'n 5 kms. verderop, en door de velden uiteindelijk aankomend bij het rusthuis 'Hof ter Heyde'. Lekker binnenzitten en ook 'een repos was me wel gegund' zei de administrateur. Ik verorberde mijn lunch van bananen, brood, en koude tee en voelde me gelukkig. De bewoners die hier 'rusten' verschilden in niets van de bewoners in Leenderhof dat wij een zorgcentrum noemen. Wel rook het eten hier beduidend aantrekkelijker dan in NL!

Ik sloeg de mooie weg in naar Tielt-Winge....weer zo'n kilometerslange lintbebouwing; mooie hoeves en grote percelen met kleinvee. Er kwam maar geen einde aan. Opeens bedacht ik bij het lezen van hoe een buskaart te kopen dat dit voor mij onmogelijk zou zijn...cash kan niet meer; een app die gelinkt is aan mijn NL bank kan ook niet, een abonnementskaart had ik ook niet....met mijn VISA kaart misschien? Neen, ik denk dat als buitenlander je in Belgie niet meer een bus op het platteland kunt nemen. Zou ik het halen om naar Leuven te lopen...? Het was nog zo'n 16 kms vanuit Tielt. Ik besloot de grote nationale weg te pakken in geval ik wilde liften. En dat pakte goed uit. Na zo'n 10 kms kwam ik in St.Joris Winge en liftte door naar Kessel-Lo, zo'n 3 kms van Leuven. Toch wel weer moe in de benen! Bij het station in Leuven was het een drukte van jewelste; en gezellig. Ik ging binnen bij Cafe-Restaurant 'de la Gare' en ging er eens goed voor zitten in deze fraaie uitspanning: stoofvlees a la maison, frites, salade en een Stella Artois uit het vat! Daarna eens rustig door de stad gewandeld en de mooie gebouwen bewonderd (ook het gevang dat midden in de stad ligt en nog in gebruik is). Inderdaad Leuven lijkt me een fantastisch oord om te studeren en plezier te maken. Ik checkte in bij gastvrouw Kimpen aan de Vlamingenstraat die me een ruime studio aanbood van alle gemakken voorzien. Ook hier werd ik een blijde slaper! 

Dag 4 van Leuven naar Overijse : 16 kms. 

Na een uitstekend ontbijt trok ik de stoute schoenen weer aan...haha met dien verstande dat het nu duidelijk was dat mijn 'Lowa Camino' niet meegaat naar de tocht Lourdes-Santiago de Compostela die dit najaar op het programma staat. Deze hiking boot is te zwaar voor lange tochten van meer dan 20kms iedere dag. Maar ik ben een 'Lowa' fan dus misschien toch de 'Renegade' of de nog lichtere 'Taurus'. We zullen zien; ik vertrek pas midden September.  

Met amice Gerard had ik een afspraak gemaakt en we vertrokken rond 10 uur, nadat ik nog een tijdje in de prachtige St. Pieterskerk verwijld had. Het was Palmpasen, de dag dat Jesus als de verlosser Jerusalem werd binnengehaald door het Joodse volk. En ook ik moet dan nog gewijde palmtakjes bestellen bij onze pastoor in Leende / niet vergeten Ton!

 Leuven was rustig op de zondagmorgen en we liepen eerst naar Heverlee langs het kasteel Arenberg. Ook deze adellijke familie kwam oorspronkelijk uit Duitsland (Eifel-ruine kasteel Arenberg), net als de Oranje-Nassaus (uit Dillenburg). Willem van Oranja had veel langdurige bondgenoten in zijn overleg en strijd met de Spanjolen. De meest standvastigen onder hen waren  de Graaf van Horne (uit Heeze), Jean de Ligne, Graaf van Arenberg, en de Graven van Egmond en van Brederode, naast veel edelen uit het Brabantse die overal net als Willem van Oranje, verspreid over NoordWest Europa 'gebiedjes'/graafschappen, heerlijkheden enz. in bezit hadden (als bonus) gekregen door mee te vechten met de legers van Karel V en zijn zoon Filips II. 

Prins Willem van Oranje-Nassau alias 'De Zwijger' en Vader des Vaderlands
(Dillenburg 1533- Delft 1584)

Willem van Oranje refereert aan het gebied Prinsdom Orange in Zuid Franklrijk dat de familie al in bezit kreeg door verhuwelijking/vererving in 1502. Vandaar ook  ook de wapenspreuk 'Je maintiendrai'. Overigens heeft Willem de Zwijger het prinsdom Orange nooit kunnen bezoeken (maar wel de belastingen geind!).  De Nassaus bezaten door vererving een klein kasteel in Breda maar inderdaad de familie is van 'Duitschen bloed' zoals zo duidelijk staat in ons volkslied. Jean de Ligne stierf tijdens de slag bij Heiligerlee in 1568 tegen de succesvolle jongere protestantse broers van Willem: ene Lodewijk en Adolf. De laatste verloor het leven hier ook. Edoch wat wij niet leerden op school is dat het leger van Lodewijk volledig in de pan werd gehakt enkele weken later bij de slag van Jemmingen in Duitsland door de Spanjaarden van onze grote vijand de Hertog van Alva .  Lodewijk kon op het laatste moment de Eems overzwemmen en naar de vrije stad Emden vluchten.

Het nog steeds imposante kasteel van Arenberg met torens en gracht is nu eigendom van de Katholieke Universiteit Leuven (volgende keer bezoekje brengen!). Overigens is de KU Leuven de oudste katholieke universiteit ter wereld: gesticht op voorspraak van Hertog Jan IV van Brabant door een bul van Paus Martinus V in 1425.

Kasteel Arenberg te Heverlee

De Dijle met hoog water

De wandeling van Leuven naar Overijse via Heverlee en Neerijse gaat langs de riviertjes de Dijle en de Ijse. Een partout mooi, gevarieerd landschap met vee in de weiden, meanderende riviertjes, oude hoeves, veel broeklanden dus erg nat waardoor ook nu al honderden ganzen te zien waren. Schoon,  mooi en rustgevend. Het was toch nog koud rond de 7 graden zonder regen weliswaar, dus bij de Smeysberg (een kuitentikker tijdens de Brabantse Pijl wielerwedstrijd!) in Huldenberg hielden we het voor gezien en werd Annie gebeld die ons subiet kwam ophalen.

s'Morgens langs de Dijle (Gerard en Ton)

Daarna lekker rusten met een Frueh Koelsch, Urquell Pilsen, en Bitburg op de bank, een Spaans geitekaasje erbij,  kijkend naar de Ronde van Vlaanderen die door Pogacar werd gewonnen. De afsluiter was een dinertje met lamskoteletten, petattenstomp (aardappelpuree), groenten en een St. Emillion grand cru uit 2017...a ja plus een heerlijke artisanale pruimentaart van de lokale patissier toe. Merci bien Annie!

Dag 5 van de Daloensdelle in Overijse met de Volvo limousine van Gerard naar het Groenewoud spoorstation en per trein naar Brussel Noord - Antwerpen Centraal tot Neerpelt eindhalte. Vandaar wandelend naar Leende: 17 kms.

Als 65 plusser kun je in Belgie a raison de 7,80 eurotjes de hele dag vanaf 9 uur 's morgens rondreizen. Dat kostte mijn treinbiljet. In NL had hetzelfde biljet zeker het vijfvoudige gekost! Maar ja in NL worden de pensionados gezien als rijke mensen die overal aan mee moeten betalen (melkkoeien)  en voor wie alle kortingen op openbaar vervoer, musea en wat dies meer zei al jaren geleden zijn afgeschaft. Lekker rustig in de trein, veilig en warm! Vanaf Neerpelt is het feitelijk rechtdoor naar Leende bijna 4 uur stappen inclusief een rustpauze en grotendeels door de bossen van Achel en Leende.

Nog even stoppen en dank zeggen in de St. Jan Baptista kapel in Leenderstrijp die dateert uit de 15e eeuw en aan de achterkant ligt van de Heerstraat. Om 4 uur 's middags weer thuis en voldaan. Het was mooi geweest. 30 Kms. dagelijks is net iets teveel met mijn zware 'Lowa Camino' stappers en 6 kg. op de rug.

Weer wat gerealiseerd en niet de eerste keer:  het lichaam wordt ouder en niet sterker! Echter er zit nog wat fut in! En de goesting van het wandelen blijft; en is vooralsnog geen zelfkastijding.

In totaal toch zo'n 116 kilometertjes gewandeld. Even vlug gerekend zo ongeveer met de natte vinger: zo'n 145.000 stappen. Allez, maak er maar 150.000 van!

Ton van Zutphen

Leende, 7 April 2023

 Some aspects, comments and observations around our trip (Biya-Anton)  to USA-Mexico-Guatemala-   Belize  (1 December 2022 – 12 February 2023)….73 days 

Getting out of the winter period from the Netherlands and Korea and traveling together to the South is a plan we manage to realize practically every year. Then the older we get, the longer the winters seem to last. Unfortunately in the Netherlands our winter, in the past 40 years, has turned into a grey period, little sun, lack of cold and crispy weather, hardly any snow.. and I can go on. Hence Biya and I travel to areas where we can be outdoors and work on our project of becoming more fluent in Spanish. 

This trip was not too eventful as Biya’s knee prevented us from challenging walks, climbs and adventurous outings. We felt good though just being able to travel and be together in faraway lands where clearly we only scratched the surface of the cultures we met. Then, definitely we appreciated all the people and the nature we saw! And we proved to be a positive minded couple without serious issues. Not easy for two strong individuals being together so closely for two and a half months. Chapeau to the 2 of us! Or not?

We decided to meet in L.A./California where we can stay at ‘Bona sister’s’ comfortable place close to LAX airport in ‘Koreatown’. We were able to visit Biya’s special friends in Salt Lake City (SLC) in Utah. Jerry and Janice Whitton sponsored Biya a nearly four decades ago, when Jerry worked for the US army in Seoul. They brought her to the University of Utah to study and get her Master’s degree in communications/public relations. An unusual invitation from an unusual couple. Jerry and Janice lived for over 20 years in Fairbanks, Alaska where we visited their rude cabin in the woods a few years ago. Thanks God they are back in Utah now. Though when we arrived at their home in West Jordan Valley it was cold with snow. Now old and frail, the Whitton’s are hanging in there. May God continue to bless them!  

Salt Lake City (SLC) and the town of Provo in Utah are the global centers of the Church of Latter Day Saints, better known as the Mormon Church, now a worldwide religion with an impressive infrastructure as one can see from pictures. 

Mormon temple-offices grounds downtown Salt Lake City 

When strolling through the center of SLC one can not help to admire the beautiful temples and historical sites of the Mormons. For over 125 years they carefully landscaped their presence in this city and although a minority now, one can still easily pick out the Mormons (well dressed and always helpful). 

I was surprised to see in Vernier-Geneva, and in walking distance from the Cornavin railway station a huge and new Mormon Church when I lived there some 15 years ago. Then during our travels this time another Mormon Church in Antigua (Guatemala) built on a large plot caught my eye. Definitely the faithful support the growth of their Church; something the Catholics seem not able to do anymore since World War II.  

According to the book of Mormon, Jezus appeared soon after his death in North America; and a tribe from Israel earlier on had migrated to the ‘new world’. In dreams, a simple American farmer, name of Joseph Smith, was instructed by the prophet Moroni to look for ‘plates’ (basically a compilation of a different kind of Testament) in the hills of New York State / we are talking 1823 now!! These plates supposedly described the history of God’s existence and work in North America. Upon analysis of the ‘plates’ and further divine instructions Joseph Smith then developed the rules of this new religion and built the infrastructure of the Mormon Church against many odds. Smith himself was murdered in Illinois by a mob of Mormon haters in 1844.

This story sounds farfetched to many … but  the Mormons have worldwide some 20 million faithful with a strong presence in the USA, Brazil, Canada, Mexico, Australia, plus practicing Mormons with a missionary presence in well over 150 countries. All the young Mormon men serve for over a year somewhere in the world as missionary and you may see them at the corners of the street, like in Eindhoven: clean shaven and decked out in suit and tie. Possibly the fasted growing church/religion globally.  Nice people when you meet them in the street and in their temple. Biya and I attended a beautiful Christmas carol session performed by girls and boys from a Mormon secondary school: amazing grace!

The Mormons take their religion seriously one can say that; church coffers seem full, construction going on all over Provo and Salt Lake City. And the life style of the Mormons is impacted by frugality, family life first, no alcohol nor tobacco and similar restrictive guidelines.  Polygamy is not the norm anymore (although still happening in isolated communities) and Afro-Americans can be members as well since many decades.

Book about Mormons….title ‘Under the banner of heaven’. John Krakauer (2004) / non-fiction well researched and documented. A fascinating read!

To stay with religion…it was a déjà vu for me when we saw at Belize international airport some 15 Mennonite families, traditionally dressed, on their way back to Canada where they still have large communities. Mennonites in Belize….. (the Dutchman Menno Simons in the 16th century) / these were reformists / protestants and peace loving. Because of their traditional life style and refusal to serve under arms they had/have problems in many countries. I worked with the Mennonites closely when I served EIRENE in Niger (1979-1982). The Belize government some 40 years ago agreed not to draft Mennonites into its army and gave them large plots for cultivation, knowing their agricultural skills. Really nice to see these Mennonite families with their large families.

Mennonites rural life in Belize anno 2023

We decided to fly straight into Mexico Ciudad and prioritize the Southeast. I was apprehensive of the security or better the lack of security and the potential flare-up of street violence. To my positive surprise Biya and I perceived those areas we traveled through as very safe and secure. The capital sports frequent walking patrols of armed police and the army. And in the center of town, mobile armed patrols in Ford Ranger pick-ups sitting on flatbeds with machine guns touting, give some kind of security. True to the bone, our trip was far away from the US/Mexican border (more than 1.000 kms!) and we were not close to the ‘Narco-lands’. The closest we came to a place that could be problematic was Acapulco on the Pacific coast. No, tens of thousands of foreigners are traveling on a daily basis through Mexico like we do: bus, taxi, backpack, small hotel, city walking…. And we did not meet/hear/see anything close to the insecurity the media and foreign embassies warn you against.  

Of course we remained always on the alert and I still have my professional humanitarian attitude of observing any signs of trouble and then keep away from it: no walks at night; check taxis before getting in, keep your passport and money out of sight and so on. Also in Guatemala we had no issues at all. Clearly we became comfortable traveling around from day one, when we took a safe no-nonsense taxi from Mexico City airport to our hotel in the Cuauntemoc area / Rio Lerma.

Traveling through Mexico can be very pleasant and the way we did it was comfortable: mostly by Pulman bus and 4 times overnight for long distances. Yes, as everywhere in the world drivers get sleepy and a few times we nearly veered off the road during the early morning hours. I am so scared then as I always watch the driver’s alertness while other passengers are sleeping or punching their smartphones. But generally yes: busing around is tops.  But I do recall the trip from Guatemala City to Flores overnight in a double-decker where we had a seat upfront top floor with the windscreen already pretty much cracked. A bit scary and prayers are in order before departure!

The patio in the IDEAL Spanish school in Cuernavaca

Lodging facilities are also better than expected. And cheap as well. We stayed away from the colonial type hotels (that always have dark and small rooms) and filtered on the aspects of size, accessibility, proximity to center, windows/light, and ‘dinero’! Biya did most of this and she scored a good 80% plus on this internet task. Well done honey; appreciated. I do not have the patience to scrutinize the internet for it anymore. We nicely decided to stay at least three nights in the accommodation we booked. Otherwise the turn-over is too frequent and in the end you cannot even remember where you have been! 

Then the lodging concept has changed in the past five years toward something I personally take issue with. Increasingly a hotel is not a place where you can eat or drink, but just only sleep. Increasingly so called hotels or bed & breakfast places, apartments or whatever the lodging is called: there is no reception or no one to open the door when you arrive. Instead you find a notice to call a number then you have to identify yourself and you get a code to unlock the doors. Really all of this I find unpleasant though young people apparently prefer it. We think that the younger generation is not interested in talking to or seeing real people managing the premises. No towels in the bathroom…ha-ha please send a WhatsApp message and just pray that someone reads it and does something about it! This appears to be the global trend. Grrrr. So I try to go for the classic hotels with a breakfast room, a little bar and as a minimum someone fielding the reception desk. 

So where did we go then?  Mexico City, Cuernavaca, Oaxaca, Huatulco, San Cristobal de las Casas / then into Guatemala staying in Panajachiel and San Pedro La Laguna, both at Lake Atitlan; then Antigua, Flores, Tikal. Finally crossing into Belize with one night in Belize City before flying to Dallas and Los Angeles.  

The above is a fairly standard touring scheme. We managed to see the hotspots at leisure and certainly I personally regretted that I had not visited Mexico before!

Mexico City not to miss:  National Anthropological museum, Church compound of Maria de Guadeloupe, patron of the Catholic Church in the Americas,  central Plaza / Zocalo with its historic buildings, the Teotihuacan complex of pre-Hispanic civilization; walking the streets and eating in small restaurants where mama does the cooking.

Cuernavaca to do: listen to live Mariachi bands in the central Plaza, enjoy lingering in the Borda garden and a visit to the Cathedral grounds; good food all over and less noise than Mexico city; also Amerindian temples close by. Possibly the best climate in the world.

Christmas Mass in Cuernavaca in Iglesia Maria de Guadeloupe

Feast of La Candalaria open air mass in Antigua, GT

Oaxaca is the place to be with its Spanish colonial styled buildings, colors, parks, food stalls and a beautiful Cathedral in central Plaza. I could easily live and study here for months on end. Situated in a valley it is surrounded by pretty villages and temples all around.

Huatulco is a spot to relax with its many small bays. Pacific coast!  Weather always good so we enjoyed sun, sand, walks, food and a great hotel for a full week. Lots of US citizens and Canadians live a retired life here.

Chahue beach : clean, quiet, but sea can be dangerous with undercurrents

San Cristobal de las Casas is another colorful colonial styled town with a cool climate at 2.200 meters altitude; lingering and many activities for the international youth scene seem to be the preferred pastime. A lot of young travelers / mainly from the USA/Europe; many single and doing a Central America tour; marihuana available as well. 

Lake Atitlan…a lot of noise everywhere we went. We selected the wrong towns I am afraid. Scenery is lovely but man, the music in all those lakefront bars is horrific (simply unpleasant). For the young and furious mainly.

Antigua is another pretty snazzy place with much history; one feels good here. A place to return to and climb the volcanos! Lots of tourists but somehow one does not mind. The atmosphere and sights are  unbeatable.

Volcano 'Fuego' close to Antigua

Flores is prettily situated at a large lake and has a tropical ‘feel’. The town lakeside, is lovely to wander around and plenty of eateries right at the lake itself.

Tikal is the jungle spot in Guatemala that should not be missed: national park with the largest ever discovered Maya complex. Definitely  impressive. Take 5 to 6 hours just walking around, and climbing up the temples.

Belize City reminded me / déjà vu! Again / of Banjul in the Gambia; the port area is busy and filthy; then we stayed uptown seaside just like I lived in Bakau close to the sea in the Gambia. Nice to hear and feel the sea breeze once again. Belize used to be British Honduras until 1973 though it was formally recognized by Guatemala as independent only in 1978 after a long border dispute. The British influence is clearly to be seen in the buildings, foods, and the composition of the population with a large proportion of African origin, a.o. 

Overall we only met helpful people. No stress either. Clearly, work is important but in Mexico shops, banks etc.  generally do not open for business before 9am if not 10am…..and I found the towns quiet after 8 or 9 pm. Same in Guatemala. And Mexico must by now have a significant part of its population that is well off. Guatemala is much poorer. Interestingly Mexico is much cheaper than Guatemala (except for the Spanish lessons!).  

Then we took all in all 29 lessons to improve our Spanish in Cuernavaca, Oaxaca, San Cristobal de las Casas and in Antigua. Boy, we were fortunate to find good teachers (Alysha, Julissa, Estephany and Sorayda). The IDEAL school, run by the Brito family in Cuernavaca proved a hit and from then on it was easy to just play it by ear. In the towns we searched for teachers we just looked at the posters at lampposts!  Nevertheless we have to continue brushing up every year to remain at the intermediate level where we are now! Biya is more serious than I am studying but then I know a lot of palabras and do not mind the mistakes I make. 

IDEAL Spanish school in Cuernavaca

Mexico has quite a lot of famous men and women and the Mexicans identify with their country more than the Dutch do with theirs. People are proud of Emiliano Zapata and other evolutionairies that left their mark on the country's history. The Americans we met in Mexico love the place (I guess more than 2,5 million US citizens live there more or less permanently, including digital nomads).

A pity that plenty 'bad' foodies have permanently entered the food habits of young people. I was surprised to see so many obese youngsters lurking on coca cola cans and munching on chips and crisps of all kinds. Caramba, no es bueno!  

Finally I was particulalry interested in the period when Mexico suffered under the Spanish occupation. Two books I can recommend: 1. Salvador de Madariaga, Hernan Cortes the conquest of Mexico (biography) 2. Ana Lanyon, the new world of Martin Cortes (son of Hernan Cortes). For those who love history you will not be disappointed.

And listen also to Neil Young and the Crazy Horse Band with the song 'Cortez the Killer'(1975). In the end the Spanish conquistadores killed or annihilated a significant portion of the Amerindians all over Latin America. In just over 100 years from Patagonia to Northern Mexico. 

Last blurps:   I tasted the pulque, tequila and mezcal....not a fan (but when offered with lime and salt I do enjoy the tequila). The beer is good: Modelo, Pacifico lagers, and yes, Corona in Mexico tastes better than in the NL. 

Food is yummy......tacos, enchiladas, quesadillas, tortillas, guacamole, other moles, soups/caldos, black beans....and maize. Really I have begun to like maize because in the NL we hardly eat it (but feed it to the cows). 

Here is the recipe for guacamole a la Mexicana. I prepared it already a few times and all my friends like it a lot.

For 4 to 5 persons: 4 ripe avocados, 2 red onions (cut up), 3 tomatoes (cut-up), 2 limes (juiced), 2 jalapeno peppers (cut up), 2 spoonfuls of good olive oil, a bit of oregano (if available), fresh coriander or similar (cut up), sal con gusto.  10  Seconds in the blender and you are all set.  

Street food cooking in Cuernavaca-Zocalo plaza

Money is easy to handle...ATM and change cash. Interestingly in both Mexico and Guatemala the euro seems an unwanted currency. Greenbacks preferred! But the banks all take a juicy commission of at least 6% and there can be long queues. Then, life is cheap there so let a small trivial thing like that not bother you.

Ton van Zutphen:  updated list of countries traveled to, and worked in / February 2023

Below is a list that I created to keep track of where I have been throughout my life. To be updated every year.

I was born in 1951......therefore  traveling to many new countries will not be frequent anymore.

Here are the countries and continents:

EUROPE  //  50

Netherlands (1951)

Belgium (1954) 

Luxemburg (1970)

France (1970)

West Germany (1954)

East Germany (1971)

San Marino (2011)

Ireland (1988)

Spain (1969)

Portugal (1972)

Italy (1973)

Yugoslavia (1973)

Switzerland (1974)

Austria (1971)

Hungary (1973)

Czechoslovakia (1971)

Germany (1992)

Denmark (1975)

Norway (1975)

Sweden (1975)

USSR (1984)

Russia (2002)

Ingushetia (2002)

North Ossetia - Alania (2002)

Estonia (2022)

Chechnya (2004)                                

Monaco (1970)                                

Romania (2003)

Bulgaria (1973)                                        

Greece (1973)                              

Albania (2002)

Kosovo (2002)                                        

Serbia-Montenegro (2002)              

Liechtenstein (2003)

Bosnia-Herzegovina(2003)                        

Respublika  Srpska (2003)                

the Vatican (2007)

Malta (2002)                                        

Cyprus (2003)                                

Northern Cyprus (2003)

Slovenia (2003)                                        

Czech Rep. (2003)                        

Slovakia (2002)

Macedonia (2002)                                

United Kingdom (1972)                        

Gibraltar (2013)             

Poland (2022)

Lithuania (2022)

Latvia (2022)

Finland (2022)

AFRICA   //    42

Morocco (1975)                                        

Algeria (1975)                                

Tunisia (1970)

Egypt (1975)                                        

Sudan (1999)                                

Niger (1979)

Mauritania (1999)                                

Mali (1983)                                

Senegal (1983)

Upper Volta (1981)                                

Burkina Faso (1983)                        

Central African Rep. (1991)

Ethiopia (1999)                                        

Eritrea (2000)                                

Zaire (1991)

DR Congo (1998)                                

Burundi (1998)                                

Rwanda (1998)

Zambia (1975)                                        

Tanzania(1975)                                                    

Republic the Sudan (2018)

Botswana (1975)

Rhodesia (1975)                                

Zimbabwe (1990)                        

Mozambique (1992)

South Africa (1975)                                

Malawi (1975)                                

Nigeria (1982)

Benin (1980)                                        

Togo (1983)                                

Ghana (1984)

Ivory Coast (1983)                                

Liberia (2000)                                

Guinea (1993)

the Gambia (1993)                                

Sierra Leone (2000)                        

Swaziland (1999)

Angola (1999)                                        

Transkei (1975)                                

Kenya (1997)

Chad (2012)

Cameroon (2014)

ASIA   //    36

Israel (1975)                                        

Turkey-Türkiye (1974)                                

Palestine (1975)

Jordan (1974)                                        

Kuwait (2003)                                

Iraq (2003)

Iran (1974)                                      

Armenia (2002)                                

Georgia (2002)

Abkhazia (2004)                                

Azerbaijan (2002)                        

Afghanistan (1974)

Pakistan (1973)                                      

United Arab Emirates (1994)                       

India (1974)

Sri Lanka (2005)                                        

Nepal (1974)

New Zealand (2016)                                                              

Bangladesh (1994)

Thailand (1974)                                      

Laos (1974)                                

the Lebanon (2002)

Hong Kong (1974)                                

Uzbekistan (2003)                      

Japan (1996)

Rep. South Korea (2006)                        

Malaysia (2011)                                

Singapore (2005)

Indonesia (2005)                                

Australia (2002)                                

Syria (1974)

Vietnam (1996)                                        

Kurdistan Republic – Iraq (2014)

China (2014)

Philippines (2014)

Taiwan (2015)

AMERICAS   //     10

USA (1988)                                        

Canada (1988)                                

Dominican Rep. (2008)                        

Brazil (2008) 

Panama (2011)

Haiti (2010)                                        

Cuba (2011)

Mexico (2022)

Guatemala (2022)

Belize (2023)

A grand total of 138.

Countries where I only touched down at their airports:  Libya (Tripoli-1982), Gabon (Libreville-1999),  Bahrain (Manama-1973), amongst others, I do not count.

Notes:

1.     I have been to the same geographic area several times....a country may have changed its name....I count both...example:  Zaire first, now DR Congo; but there are quite a few others...DDR/East Germany, Bundesrepublik  Germany...and now simply Germany; this makes 3 counts.

2.     I was travelling through South Africa during the Apartheid regime / hitchhiking... a period many independent states with their own governments  (homelands) were created...I have included Transkei where I overnighted in the capital Umtata in 1975

3.     I do not count when I have only touched down or have been to an airport in a country (see above examples)

4.     In the period after 1992...the break-up of the USSR...many quasi-independent states were created...I have counted my visits there...including Abkhazia (inside Georgia)...And you remember Vladikavkaz....where we had a World Vision office on and off...when security was bad in Nazran (Ingushetia). Vladikavkaz is now the capital of  the Republic of North Ossetia-Alania.

5.     The UAE...the Emirates...there are 7 of them....Abu Dhabi, Dubai, Ajman, Fujairah, Sharjah, Ras al-Khaimah, Umm al-Quwain .....do we count these individually? I have decided no. I have visited 3 out of the 7.  

6.     I have not included 'colonies, protectorates’, and departments outre-mer  like Netherlands Antilles,  Guadeloupe, But this is open for debate....

7.     And...the United Kingdom includes England, Wales, Scotland and Northern Ireland........I counted 1 country. However, please note that the Channel Islands (Jersey and Guernsey) and the Isle of Man are not part of the UK! And Gibraltar also has a special status and is therefore counted as a country!

8.     The Balkans; Yugoslavia etc. The state construction Serbia-Montenegro broke up in 2003.... In case  I would visit the coming years Serbia, Montenegro and Croatia ..that would count for 3 new countries

9.     And…The Sudan is also a special case with South Sudan independent since 2011 and the Republic of The Sudan (visited Khartoum in Nov.2018)

Here is another list...those countries where I lived in / worked in for considerable time ....rented/owned  a house, worked in an office for months.... counting 26 locations….

 

1.     Netherlands (1951)

2.     Zambia (1975)

3.     Tanzania (1976)

4.     Germany (1979)

5.     Niger (1979)

6.     Upper Volta - Burkina Faso (1982)

7.     Mali (1983)

8.     Belgium (1987)

9.     the Gambia (1993)

10. Bangladesh (1994)

11. Kenya (1998)

12. Austria (2001)

13. Iran (2002)

14. Jordan (2002)

15. France (2004)

16. Switzerland (2004)

17. DR Congo  (2009)

18. Haiti (2010)

19. Italy  (2011)

20. the Vatican (2011)

21. Senegal (2012)

22. USA (2013)

23. Central African Republic  (2014)

24. Turkey-Türkiye  (2014)

25. Burundi (2017)

26. Republic of South Korea (2017)

27. Cuba (2019)

I realize that adding countries will become ever more difficult. I have travelled little in Southern America.

I wish you all a good and healthy 2023 with many travel mercies.

 

NIKSEN..the art and usefulness of doing nothing

 

NIKSEN: the art and usefulness of doing nothing

The ‘Dikke van Dale’ dictionary on Netherlands or Dutch  language and dialects, defines ‘niksen’ as ‘ nik-sen (nikste, heeft genikst) = niets uitvoeren, translated literally as doing nothing. Then I should add here that it means doing nothing on purpose.   

The verb ‘niksen’ is also close to the well-known verb ‘luieren’ in the Dutch language, meaning ‘being lazy’.   

 

Van Dale Dictionary of Dutch language from A to Z 

All schoolgoing children used it / as a minimum the pocket version. Every year this dictionary is updated. Language is a living thing!

Plenty of books and stories have been written about ‘those surprising Dutch’
and much of it is exaggerated, or has become less evident or visible, as the
Netherlands society becomes more diversified and influenced by globalism.
Here is though what I have been told is a specific one: ‘niksen’. The
substantive of this verb is ‘niks’ which means ‘nothing’ in Dutch. In fact the
word ‘niks’ could specifically refer to the dialect in the province of Brabant where I was born.

 

Interestingly, the Dutch used to have a reputation of being industrious and hardworking, second in line after the Germans. And I read here and there that our productivity per capita is as high as that of the Germans and certainly much higher than that of the Koreans. Part of this lies in the fact that on average we work less hours than in Korea.
Hence, we have more spare time on our hands, and could allocate this time for example to the leisure business or to hobbies.

‘Niksen’ however is a different concept and has had for me different meanings over time. I heard this word at a very early age, late fifties after World War II when every man and his dog had a job…and those who did not, were branded a ‘niksnut’ or in English a person who was a ‘good for nothing’. My mother disqualified some people in our street as ‘niksnutten’ because they either did not have a regular job as a factory worker, construction worker or employee, but were involved in some shady occupancies, of which there were many right after the end of World War II.  But to play a bit with the words, after the war these
‘niksnutten’ actually did work, otherwise they wouldn’t have had bread on the
table or potatoes in the frying pan.

 

Then, another form of ‘niksen’ I guess popped up as of the late-sixties when the Netherlands already was fully rebuilt and everyone had access to a
state pension scheme or received an allowance if they had not found a job yet
after schooling. We were already considered very well-off as a society, capable to pay for those 10% of the population that did not want to or were not able to
work. My simple analysis therefore is that more income, more security, more
well-being, more freedom and the start of some kind of decadence led quite a
few people asking themselves at an early age ‘why should I participate in the
capitalistic rat race? The state with all its insurances will take care of me’.
One of my friends from university Frans H. finished his Masters after 8 years
and he could not hold a job for more than a few months. I believe he was never
employed during the past 40 years. But as life goes in the Netherlands, he
received some income from the state plus subsidized housing until now, and
presently he is receiving his lifelong state pension, and other benefits like
free public transport travel on train and bus. I would argue that in his case and
there are tens of thousands of them in the Netherlands, he practised a form of
‘niksen’ which reflects not interesting in doing a job at all / period!

Or perhaps better nuanced: not interested in doing a job in which he was not interested.

Is this the equivalent to laziness? I do not think so because my old friend certainly had some interests in which he engaged. But in terms of gainful employment I believe he became close to my mother’s view on ‘niksen’.

Now I have come to believe that the real art and probably the usefulness of
‘niksen’ lies in planning to do nothing because you want to recuperate, or most
importantly to de-stress, to switch off, to chill. I very often, and on purpose, can
for more than thirty minutes literally watch the world go by in 100% idleness.
I have two good friends. One of them is Cor H. and he is always busy with
his many hobbies and he does lead a regular life. The older he gets the more I
sense he develops with his wife the same activities they do together during
certain days of the week; even at certain hours of specific days. Even the
evening menus look alike every week and dinner time is every day except the
weekend at 18.30 hours on the dot. This is admirable but because of his
business and his trying to get his daily ‘to do list’ done he is not able to practice
‘niksen’. Fair enough I guess because indeed he has no interest in it.
Then my other good friend Gerard M. who now lives in Overijse, Belgium,
has a limited number of activities but one of them is to rest and recuperate, and
that is part of his daily tasks. He masters in my view the real technique of
‘niksen’: he plans it on a daily basis. As a pre-pensioner for over 15 years he
practises it in the morning after breakfast in his sunny garden, or after cycling in
the afternoon or just after having a few beers in the pub while his partner does
the cooking. And he swears by this ‘niksen’ because he is convinced that this
life style will get him to a very old age. Both Cor and Gerard lead different lives
altogether and have hinted often to me they will get to a 100 years of age. I
believe regularity and reasonable business is healthy. But also that taking a rest
regularly and put yourself during the day in a sleeping mode, a ‘niksen mode’ is
promoting a long life.

Niksen during the Hunsrueck Steig hike in Germany 2018 with 
Cor, Gerard and Anton

As for Biya and I, we are quite different in terms of taking a rest, taking a
nap, or wanting to finish work, and so on. I have always been a person who can
work pretty hard, to some extent disciplined, but when I feel that the adrenaline
is lacking I automatically try and find a way to excuse myself and basically to
do hardly anything….then I slowly move into my ‘niksen mode’. I started doing
this about 15 years ago when I worked in Geneva. The Swiss must have had an
influence on me as the offices in Geneva close up early; around 5pm every day.
And on Fridays even earlier and around 3pm most employees are packing up for
the weekend. Yes, during my Geneva period, somewhere around 2008 I guess, I
started to do little or no work at all during the evenings; and very little during
the weekends. I spent nine years in a row in the Sahel region (from 1979 to
1987) where a siesta or afternoon rest of about two hours was the norm. I got so
used to it (and thoroughly enjoyed it as well!) that I believe it contributed to me
becoming a good apprentice for the art of ‘niksen’.
My work in the humanitarian and development field required patience and
often hours of waiting. Traveling to obscure places meant automatically waiting
for chauffeur driven 4-wheel drives, buses, trains and planes…with people
rescheduling and postponing appointments. I recall that when I was young I
used this ‘free time’ to write reports, make phone calls and get mails done. Even
during plane rides I worked. Slowly while in my fifties this work attitude
changed for a better one: I tried to rest, to sleep, or simply waited and think
about small stuff, or even better just watch the world go by in idleness.

I guess that age and the experience to manage my available time differently and reduce stress, played a role in my case. But also I learned that my kind of work
required to be highly active for hours if not days on end, the moment I would
arrive at a certain location. Better to be rested then. De facto I learned how to
pre-rest by doing nothing, knowing that once I arrived at a duty station a 60
hours plus hectic workweek was awaiting me.

I recall the bus station in Granada, Spain while waiting for more than one
hour with Biya for the bus to Malaga. While she was writing in her diary, or an
article for a newspaper, and totally concentrated, I happily watched the usual
business of travellers coming and going, families with children loaded with
backpacks and suitcases. Then there were several shuffling older people just
looking around like me; I passed the shops and food carts to see what there was
on sale…basically doing nothing but enjoying myself. In fact I was busy
‘niksen’. Just like the elderly shuffling Spaniards. Traveling can be hectic but I
now know that there is always some waiting involved: ‘relax Anton, take your
seat and close your eyes….you are ok, the bus will go once the driver shows
up…or not. Nothing you can do about that old boy!’
Then again once in the Philippines at an airport on one of the islands: Biya
grabbed her diary and did not look up from it for over half an hour. Always her
own busy bee. I decided to have a look around the airport, just look how many
planes would land from where and depart that day; where the taxi-stand was,
what there was to buy at the rice-shop…basically doing nothing relevant but
enjoying myself lingering on and around.
Now I may have become a professional at ‘niksen’ when I travel. I hardly
ever watch movies anymore in the plane; I rest and let my thoughts wander. The
same in buses and even in taxis these days. Ha-ha. As soon as I start to travel
perhaps my subconscious ego suggests to me that it is time for ‘niksen’. I have
tried over the years to instil quiet periods in Biya’s daily schedules. And indeed
some things are changing. We do pray longer together which is different from
‘niksen’ of course but one of the advantages of prayer is that you turn away from the pressures of this world, you reflect, and relax, And these days Biya often says ‘Anton, let’s take a nap, or even ‘Anton, I think I am going to take a
nap’. In my understanding she increasingly appreciates down time, resting
time…who knows in a few years she will join me at ‘niksen’.

My mother used the Dutch saying ‘idleness is the pillow on which the devil
sleeps’ when she felt I was not studying enough. And I do agree that laziness
connected with doing nothing is not something anyone can be proud of. 

Doing absolute nothing without a purpose is equal to emptiness.
Niksen is different! 

But ‘niksen’ for me always has been a short and temporary state during or after
work or other physical occupations like sports. The knack is to use ‘niksen’ in a
way that it helps you to recuperate and prepare for times when your full
engagement will be required. Therefore I believe that ‘niksen’ is a useful
pastime!

A final example to illustrate the usefulness of ‘niksen’ became evident to me when some ten years ago I worked in Haiti after the horrendous earthquake that left more than 200.000 people dead. Heavy times for me waking up every day except Sunday at 5am. And regularly, after arriving home I sat on
the porch in the evening before dinner, closed my eyes and my mind drifted off,
creating emptiness very slowly. In the beginning still full of the workload that I
had dealt with during the day…then gradually the chaos in my mind was
processed and some clarity arrived. Quite often the next morning I woke up and
got the answers to the questions and challenges from the previous day. I told
myself again and again ‘Anton, you see, and perhaps believe: ‘niksen’ can be
very effective’!
To be honest I believe that some cultures are better at it than we in the
Netherlands, and I am certain these cultures have interesting words for this as
well. And please get me right here: ‘niksen’ may be a Dutch word but it is not
generally practiced. People know what the word means and practice it more
when one gets older. But saying that the Dutch are the world leading
professionals in ‘niksen’ is simply not correct. Just go to Greece and Turkey any
time of the year and you see hundreds of people in front of a cup of coffee for
hours staring at the see watching the ships sailing by, or the waves coming in;
obviously these are busy with ‘niksen’. ‘Niksen-aficionados’…especially living
around the Mediterranean see?

On the other hand, the art of ‘niksen’ and its usefulness remains in the grey
literature area of not proven as yet by academics. But for those like me who feel
good after a dosis of ‘niksen’ that is obviously not relevant. I imagine that
‘niksen’ will be far from becoming acceptable in Korea soon, with the current
achievement dominated work ethic and its always quick ‘pale-pale’ culture.
Seeing people in the capital Seoul not doing anything can easily be interpreted as idleness, laziness or at best as not working, or being out of a job; the latter an indicator of failure I have heard from my wife.

Perhaps in a few years when some convincing management-guru is able to argue that ‘niksen’ can be a healthy and life prolonging activity for those Koreans that are willing to listen seriously. And for that growing cohort of now middle aged hardworking Koreans that realizes that they need to adjust their work rhythm sooner or later, before the ghost with the hammer can change their lives into suffering from a burn-out, depression, or in extremis from simply wanting to walk away from it all.

 

 

 

PS. Originally this article was suggested as a chapter in our book ‘I finally found someone to walk with’ (Biya Han and Anton van Zutphen, only available at Amazon)